Bệnh nhân Trần Thị Ngh. (76 tuổi, cư trú tại Can Lộc, Hà Tĩnh) nhập viện khoa Phẫu thuật thần kinh cột sống trong tình trạng rối loạn trí nhớ, đau đầu, nôn-ói, yếu 1/2 người bên trái. Sau khi chụp phim cộng hưởng từ cho thấy người bệnh có khối u kích thước lớn (6,1x8,1x6,6cm) chiếm toàn bộ thuỳ trán phải và một phần thuỳ trán trái, mật độ mạch máu trong u cao, theo dõi u màng não chèn ép gây giãn não thất.

Do khối u có kích thước lớn với những nang mạch máu cùng hệ thống mạch máu nuôi dưỡng phong phú, rất dễ có biến chứng chảy máu ồ ạt trong khi mổ, nên người bệnh được hội chẩn liên chuyên khoa giữa Phẫu thuật thần kinh - Cột sống và tổ can thiệp mạch não của Trung tâm Đột quỵ.

Hình ảnh khối u trước và sau mổ của bệnh nhân T.T.Ng, 76 tuổi

Ekip phẫu thuật Bác sĩ chuyên khoa 2 Lê Quang Toàn - Giám đốc Trung tâm Đột quỵ và các bác sĩ đơn vị can thiệp nội mạch (DSA) đã thực hiện thủ thuật làm tắc mạch máu nuôi khối u trong 2 tiếng đồng hồ.

Sau đó 01 ngày, Tiến sĩ, Bác sĩ Hoàng Kim Tuấn - Phó Trưởng khoa Phẫu thuật thần kinh cột sống đã cùng ê kíp vi phẫu cắt bỏ khối u, giải ép não. Ca phẫu thuật kéo dài gần 5 giờ đồng hồ. Các bác sĩ bóc tách u, kiểm soát mạch máu nuôi u và cắt trọn khối u, bảo tồn được các cấu trúc thần kinh xung quanh u và không có tai biến trong mổ.

Trường hợp thứ hai là bệnh nhân Nguyễn Thị Th. (60 tuổi, cư trú tại Anh Sơn, Nghệ An) nhập viện do nhức đầu, lơ mơ, ngủ ly bì và yếu chân tay bên phải tăng dần trong khoảng 1 tháng nay.

Bệnh nhân được khám và chẩn đoán có u màng não kích thước lớn (5,3x5,7x6,1cm) bán cầu não trái, chèn ép nặng mô não, đẩy lệch đường giữa qua trái 22mm, gây thoát vị mô não qua liềm não và lều tiểu não, đe dọa tính mạng.

Khối u có mật độ mạch máu cao và nhiều nguồn mạch máu nuôi dưỡng. Người bệnh được can thiệp nội mạch để tắc mạch trước mổ và được phẫu thuật cắt bỏ hoàn toàn khối u, 01 ngày sau tắc mạch.

Hình ảnh khối u trước và sau mổ của bệnh nhân N.T.Th

Trong quá trình hội chẩn liên khoa, các bác sĩ thống nhất: đây là những ca u kích thước rất lớn, kết hợp với phù não gây chèn ép não nặng đe doạ tụt kẹt não, tử vong. Phẫu thuật khó khăn và nguy hiểm do tình trạng phù não cùng với mật độ mạch máu nhiều rất dễ gây chảy máu trong mổ, khó cầm máu.

Kíp phẫu thuật lấy u qua kính vi phẫu. 

 Đồng thời phẫu thuật cũng có nguy cơ làm thương tổn các cấu trúc thần kinh sinh tồn xung quanh u, tỷ lệ tai biến, biến chứng và di chứng cao. Cuộc phẫu thuật cần được thực hiện dưới kính vi phẫu thuật, và cần có sự phối hợp ăn ý, phù hợp giữa các bác sĩ phẫu thuật thần kinh và gây mê hồi sức.

 Bệnh nhân thứ ba là bệnh nhi Trần Văn Đ. (11 tuổi, cư trú tại Anh Sơn, Nghệ An) cháu vào viện vì lý do đau lưng, biến dạng gù vùng cột sống lưng và yếu 2 chân tăng dần. Sau khi chụp phim các bác sĩ phát hiện một khối “nang xương phình mạch lớn ở đốt sống L1 và L2”.

Sau khi hội chẩn, Bác sĩ chuyên khoa 2 Nguyễn Cảnh Cương - Phó Trưởng khoa Chẩn đoán hình ảnh cùng tổ can thiệp mạch tạng đã tiến hành can thiệp nút mạch nuôi u, bệnh nhi sau đó đã được mổ cắt toàn bộ khối u và bắt nẹp vít cố định vững cột sống, sau mổ bệnh nhân phục hồi vận động, đã xuất viện kịp về tham gia kỳ thi học kỳ 2 cùng với các bạn cùng trang lứa.

Tiến sĩ, Bác sĩ Hoàng Kim Tuấn - Phó Trưởng khoa Phẫu thuật thần kinh cột sống cho biết: “U não là tình trạng các tế bào bất thường tăng trưởng trong não. U não gồm hai loại là u não lành tính (không phải ung thư) và u não ác tính (ung thư). Cả hai loại u não trên đều gây ảnh hưởng đến tế bào não, khiến não bị tổn thương, thậm chí là nguy hiểm đến tính mạng. Có khoảng 120 loại u não khác nhau, hầu hết là các khối u trong mô não, ngoài ra là u ở màng não, tuyến yên, dây thần kinh sọ não... Bất cứ dạng u não nào cũng có thể gây nguy hiểm cho người bệnh. Các khối u ở mô não hoặc u não lành tính thường tiến triển chậm, các triệu chứng của u não trong trường hợp này cũng sẽ xuất hiện chậm và diễn biến âm ỉ hơn. Ngược lại, nếu u não phát triển nhanh, người bệnh sẽ thấy các triệu chứng rõ rệt hơn cả về tần suất và mức độ”.

Hiện nay, Bệnh viện Hữu nghị Đa khoa Nghệ An có 2 hệ thống can thiệp mạch hiện đại, đã thực hiện hàng nghìn lượt can thiệp mạch não và mạch vành, động mạch cảnh, gần đây đã thành lập tổ can thiệp mạch tạng tại khoa chẩn đoán hình ảnh với các y, bác sĩ được đào tại các trung tâm can thiệp mạch lớn, mang đến cơ hội cho các bệnh nhân bệnh lý u gan, u tử cung, các trường hợp chấn thương bụng vỡ gan, vỡ thận... cấp cứu. Xu hướng điều trị đa mô thức, phối hợp nhiều chuyên ngành đang ngày càng được ứng dụng rộng trong y học hiện đại giúp cho các thầy thuốc điều trị triệt để các bệnh lý khó./.

Nguyễn Linh ( theo Báo Nghệ An )