Những ai nên sử dụng PrEP?

Từ năm 2015, Tổ chức Y tế Thế giới đã khuyến cáo sử dụng thuốc PrEP là một phần quan trọng của chiến lược dự phòng HIV toàn diện, bao gồm cả việc sử dụng các biện pháp khác như dùng bao cao su khi quan hệ tình dục ở những người có nguy cơ lây nhiễm HIV cao nhưng chưa bị nhiễm HIV:

- Nam có quan hệ tình dục đồng giới. Người chuyển giới nữ.

- Người bán dâm.

- Người tiêm chích ma túy.

- Bạn tình của người nhiễm HIV mà người nhiễm HIV đó chưa điều trị ARV hoặc điều trị ARV nhưng tải lượng HIV chưa đạt dưới ngưỡng phát hiện ( 200 bản sao/ml máu);

- Có quan hệ tình dục với người thuộc nhóm nguy cơ cao nhiễm HIV (người tiêm chích ma túy, nam quan hệ tình dục đồng giới - MSM…);

- Có tiền sử mắc hoặc trị bệnh lây qua đường tình dục (STIs)

- Đã sử dụng PEP

- Có nhu cầu sử dụng PrEP

Hình ảnh minh họa 

PrEP được điều trị bằng thuốc uống theo 2 phương thức: Sử dụng hàng ngày và theo tình huống.

PrEP tình huống:  Chỉ sử dụng cho người có giới tính khi sinh là nam, bao gồm nam quan hệ tình dục đồng giới hoặc khác giới, người chuyển giới nữ và không sử dụng hoóc môn estradiol , và đáp ứng đủ tiêu chí dưới đây: Tần suất quan hệ tình dục trung bình dưới 2 lần/tuần; Đảm bảo được dùng thuốc PrEP trong vòng 2-24 giờ trước khi quan hệ tình dục.

Không sử dụng PrEP tình huống cho: Phụ nữ; Chuyển giới nữ đang sử dụng liệu pháp hoóc môn nữ (estradiol); Người có viêm gan B mạn tính (nội dung này sẽ được cập nhật thay đổi trong hướng dẫn mới); Người tiêm chích ma túy.

Về cách sử dụng PrEP uống theo tình huống: Uống PrEP sẽ được dùng theo công thức: 2 + 1 + 1 tức là:

-       Uống 2 viên (liều đầu tiên) trước khi quan hệ tình dục từ 2 - 24 giờ, chậm nhất là 2 giờ trước khi có quan hệ tình dục.

-       Uống viên thứ 3: sau 24 giờ tính từ khi uống liều đầu tiên

-       Uống viên thứ 4: sau 24 giờ tính từ khi uống liều thứ hai

-       Nếu có quan hệ tình dục vài lần trong vài ngày thì uống tiếp mỗi ngày 1 viên. Khi ngừng QHTD, uống tiếp 2 ngày tiếp theo kể từ lần quan hệ sau cùng, mỗi ngày 1 viên.

PrEP tình huống là an toàn và hiệu quả cao trong giảm nhiễm HIV ở nhóm nam quan hệ tình dục đồng giới (MSM). Đặc biệt ở những người có quan hệ tình dục không thường xuyên.

          Trước khi điều trị PrEP thì khách hàng cần phải làm những xét nghiệm sau: xét nghiệm HIV bắt buộc và phải có kết quả âm tính, xét nghiệm chức năng thận, viêm gan B hay C và đặc biệt là sàng lọc các bệnh lây truyền qua đường tình dục như giang mai, lậu… Những xét nghiệm này không ảnh hưởng tới việc điều trị PrEP, có thể điều trị PrEP trong 24h ngay khi khách hàng đến cơ sở y tế yêu cầu được điều trị PrEP.

PrEP tình huống là cần thiết để những người nam quan hệ tình dục đồng giới có thêm sự lựa chọn phác đồ phù hợp mà an toàn và hiệu quả cao trong giảm nhiễm HIV. Để có hiệu quả cao và tránh các bệnh lây truyền qua đường tình dục khác, người sử dụng PrEP vẫn nên sử dụng bao cao su vì PrEP không bảo vệ được bạn khỏi các bệnh lây truyền khác như lậu, giang mai, viêm gan B, C..

Chuyển giữa ED – PrEP & PrEP hàng ngày?

Những người đang dùng PrEP tình huống có thể chuyển sang PrEP uống hàng ngày tùy theo thói quen và ngược lại. Khác với sử dụng PrEP hàng ngày, điều trị dự phòng trước phơi nhiễm theo tình huống là người có hành vi nguy cơ cao sử dụng PrEP mỗi khi có hành vi nguy cơ và có tần suất quan hệ tình dục dưới 2 lần/ tuần. Cần tham khảo bác sĩ khi có quyết định chuyển đổi.

Cần lưu ý, dù sử dụng PrEP hàng ngày hoặc PrEP tình huống cũng chỉ dự phòng lây nhiễm HIV mà không dự phòng được các bệnh lây truyền qua đường tình dục khác như Lậu, Giang mai, Viêm gan B, C… Do vậy bên cạnh PrEP, Tổ chức Y tế Thế giới vẫn khuyến cáo mọi người nên dùng thêm bao cao su khi quan hệ tình dục ngay cả khi đã dùng PrEP.

PrEP hàng ngày:

-       Uống mỗi ngày 01 viên cho một trong các phác đồ sau: TDF/FTC; TDF/3TC; TDF.

-       Uống mỗi ngày một viên và liên tục thì sau 7 ngày PrEP  mới có tác dụng bảo vệ.

-       Trường hợp đủ tiêu chuẩn sử dụng PrEP tình huống nhưng có nhu cầu sử dụng PrEP hằng ngày thì có thể uống 2 viên thuốc phối hợp trong ngày đầu tiên để đạt hiệu quả bảo vệ sớm (sau 24 giờ), những ngày tiếp theo sử dụng mỗi ngày 1 viên.

-       Đối với nữ giới hoặc người có nguy cơ nhiễm HIV qua đường máu sử dụng PrEP hằng ngày: tiếp tục sử dụng thuốc PrEP trong 07 ngày liên tiếp kể từ lần phơi nhiễm cuối cùng.

Tầm quan trọng của tuân thủ sử dụng thuốc:

-       Uống đúng liều, đúng giờ và không bỏ liều

-       Tác dụng bảo vệ của PrEP có liên quan chặt chẽ với mức độ tuân thủ

Uống thuốc có thể trước hoặc sau ăn

-       Khách hàng lập kế hoạch uống thuốc hằng ngày phù hợp với công việc và hoạt động cá nhân.

-       Sử dụng các công cụ hỗ trợ điều trị (ví dụ: các ứng dụng/nhắc nhở trên thiết bị di động, đồng hồ) và gắn việc uống thuốc với các hoạt động hằng ngày của khách hàng.

Để sử dụng PrEP, khách hàng có thể đến các cơ sở y sau để thăm khám và tư vấn về việc sử dụng PrEP và PrEP là hoàn toàn Miễn phí.

-    Phòng khám ngoại trú - Bệnh viện Đa khoa TP Vinh;    ĐT: 0916042227

-    Phòng khám ngoại trú - Trung tâm Y tế Quỳ Hợp;         ĐT: 098 2981003

-   Phòng khám ngoại trú – Bệnh viện đa khoa Diễn Châu; ĐT: 0984809235

-   Phòng khám Glink Nghệ An – số 5 ngõ 12 đường Lệ Ninh, P Quán Bàu; ĐT: 097 5544553

Khi đến các địa chỉ trên khách hàng sẽ được tư vấn kỹ càng và làm các xét nghiệm cần thiết để được cấp thuốc điều trị.

Đừng do dự, hãy liên hệ ngay với chúng tôi khi bạn cần tư vấn về HIV (dự phòng trước phơi nhiễm, phơi nhiễm HIV, điều trị HIV). CDC Nghệ An: YS Trang ĐT: 0988911858; CN Tiến ĐT: 0855568899.

VT