Đoàn công tác của Bộ Y tế dự Hội nghị AHMM16 tại Lào.

Lào hiện đang đảm nhiệm vai trò quốc gia Chủ tịch ASEAN 2024 với chủ đề “Tăng cường kết nối và tự cường ASEAN”, trong đó nội dung “Tăng cường khả năng phục hồi” có 5 ưu tiên, đó là: Xây dựng các kế hoạch thực hiện chiến lược Tầm nhìn ASEAN 2045; Tăng cường vai trò trung tâm của ASEAN; Thúc đẩy hợp tác môi trường: khả năng thích ứng với biến đổi khí hậu; Phụ nữ và trẻ em: Phát huy vai trò của phụ nữ và trẻ em hướng tới sự chuyển đổi hành vi trong ASEAN và Y tế: Chuyển đổi y tế ASEAN khả năng phục hồi phát triển trong bối cảnh mới.

Nằm trong định hướng chung của năm đảm nhiệm vai trò Chủ tịch ASEAN của Lào, ưu tiên nêu trên về y tế cũng là chủ đề bao trùm của Hội nghị Bộ trưởng Y tế ASEAN lần thứ 16 và các Hội nghị liên quan. Chủ đề “Chuyển đổi phát triển y tế ASEAN trong bối cảnh mới” hướng tới việc đánh giá, xem xét các bài học kinh nghiệm và hành động dựa trên tác động của đại dịch COVID-19 và các mối đe dọa sức khỏe cộng đồng khác ảnh hưởng đến hệ thống y tế của các nước thành viên ASEAN và ảnh hưởng tới sự phát triển kinh tế - xã hội.

Trong số các Bộ trưởng Bộ Y tế tham dự Hội nghị, Bộ trưởng Đào Hồng Lan là Bộ trưởng Y tế nữ duy nhất của ASEAN tham dự Hội nghị lần này. Cùng các Bộ trưởng Y tế các nước thành viên ASEAN, Bộ trưởng Đào Hồng Lan đã tham dự và có phát biểu quan trọng tại tất cả các phiên họp về xây dựng ưu tiên nền y tế ASEAN sau 2025. Tại các phiên họp này, Bộ trưởng Đào Hồng Lan đã đưa ra những đề xuất quan trọng như: thúc đẩy hoàn thiện chính sách y tế và hệ thống quản lý y tế; tăng cường khả năng chống chịu, sự chuẩn bị sẵn sàng của hệ thống y tế để ứng phó với các tình huống y tế công cộng khẩn cấp trong tương lai; chuyển giao công nghệ và sản xuất vắc xin; đảm bảo thuốc và vật tư y tế; xây dựng cơ chế tài chính bền vững cho ngành y tế đáp ứng nhu cầu ngày càng gia tăng về chất lượng dịch vụ y tế; ứng dụng công nghệ cao và chuyển đổi số trong y tế nhằm tăng khả năng tiếp cận dịch vụ y tế của người dân trong khu vực.

Trong Phiên khai mạc Hội nghị Bộ trưởng Y tế ASEAN lần thứ 16, Bộ trưởng đã có bài phát biểu nhấn mạnh việc tăng cường hệ thống y tế sau đại dịch trong Khu vực thông qua việc tăng cường khả năng sẵn sàng và ứng phó về y tế công cộng; cải thiện khả năng tiếp cận các dịch vụ chăm sóc sức khỏe thiết yếu; đầu tư vào cơ sở hạ tầng và công nghệ y tế; hợp tác và chia sẻ thông tin giữa các quốc gia trong khu vực.

Tại cuộc họp Bộ trưởng Y tế ASEAN+3 lần thứ 10 với chủ đề Tăng cường an ninh y tế ASEAN thông qua đổi mới kỹ thuật số cho các trường hợp khẩn cấp về sức khỏe xuyên biên giới trong bối cảnh mới sau đại dịch, Bộ trưởng đã đưa ra đề xuất về thúc đẩy các cơ hội hợp tác nâng cấp, lồng ghép, liên kết các hệ thống công nghệ thông tin cùng với việc ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong công tác dự phòng và quản lý dịch bệnh để có thể làm tốt hơn nữa công tác bảo vệ sức khỏe người dân và đảm bảo an ninh y tế.

Chuyển đổi số trong chăm sóc sức khỏe là chủ đề Phiên họp giữa các Bộ trưởng Y tế ASEAN-Hàn Quốc lần 2. Bộ trưởng Đào Hồng Lan đã phát biểu tập trung vào các nội dung như: thúc đẩy cơ chế hợp tác, phối hợp giữa các nước ASEAN và Hàn Quốc về y tế số, bao gồm hỗ trợ khám chữa bệnh; sổ sức khỏe điện tử, đào tạo trực tuyến từ xa; kịp thời chia sẻ thông tin, phối hợp ứng phó dịch bệnh…, đây cũng là các nội dung mà nhiều nước ASEAN quan tâm.

Hợp tác ASEAN với Trung Quốc trong lĩnh vực y tế về chủ đề tăng cường hệ thống y tế và tiếp cận dịch vụ y tế, các nước ASEAN thảo luận đề ra phương hướng của ASEAN để đạt được mục tiêu này, phát triển và đổi mới hệ thống y tế phải hướng tới mục tiêu bao phủ y tế toàn dân, quan tâm đến các vấn đề về sức khỏe của người dân, tập trung nghiên cứu khoa học, ứng dụng công nghệ cao trong phòng ngừa, phát hiện, chẩn đoán và điều trị bệnh, nghiên cứu phát triển dược phẩm và trang thiết bị y tế… Bộ trưởng đã chia sẻ về hệ thống y tế Việt Nam, công tác khám chữa bệnh thực hiện phương châm kết hợp y học hiện đại và y học cổ truyền. Trung Quốc là quốc gia có nền y học cổ truyền phát triển, là thị trường lớn về nguyên liệu làm thuốc, Bộ trưởng đề xuất các nước ASEAN nghiên cứu, mở rộng hợp tác với Trung Quốc về lĩnh vực này.

Hội nghị đặc biệt Bộ trưởng Y tế ASEAN-Mỹ có chủ đề về Nâng cao sức khỏe và tối ưu phúc lợi ở khu vực ASEAN. Các Bộ trưởng Y tế các nước ASEAN và Mỹ đã tập trung thảo luận các ưu tiên hợp tác trên các lĩnh vực hai bên cùng quan tâm nhằm đảm bảo an ninh y tế trong khu vực, nâng cao phúc lợi cho người dân, trong đó có các nội dung về nâng cao năng lực giám sát, phòng chống đại dịch trong tương lai, củng cố năng lực quốc gia theo Điều lệ Y tế quốc tế (IHR), phòng chống kháng thuốc (AMR), ứng dụng công nghệ y tế số và chia sẻ thông tin dịch bệnh.

 Theo chương trình nghị sự, Bộ trưởng cùng đoàn công tác đã tham dự Hội nghị liên Bộ trưởng Tài chính - Y tế ASEAN lần 2 để cùng thảo luận về công tác phối hợp giữa hai ngành và việc thành lập Nhóm công tác hợp tác tài chính y tế ASEAN. Các Bộ trưởng của hai ngành y tế và tài chính đã đánh giá cao vai trò của nguồn lực cho y tế, đặc biệt sau đại dịch COVID-19, ngành y tế các nước rất cần các nguồn vốn khác nhau (từ chính phủ, các nhà tài trợ…) để triển khai hiệu quả hơn các hoạt động y tế sau đại dịch.

Kết thúc Hội nghị Bộ trưởng Y tế ASEAN lần thứ 16 và các Hội nghị liên quan, Lãnh đạo Bộ Y tế ASEAN, ASEAN+3, Hàn Quốc, Trung Quốc, Mỹ đã thông qua các Tuyên bố chung của Hội nghị.

Ngoài ra, bên lề Hội nghị AHMM, Bộ trưởng Đào Hồng Lan đã gặp và trao đổi với ông Saia Ma’u Piukala, Giám đốc WHO khu vực Tây Thái Bình Dương để thảo luận về việc tăng cường hỗ trợ của WHO đối với ASEAN trong đó có Việt Nam. Bộ trưởng đánh giá cao vai trò và sự cần thiết của WHO trong hỗ trợ kỹ thuật cho các nước ASEAN, trong đó có Việt Nam. Bộ trưởng đề nghị WHO tiếp tục cùng các đối tác phát triển khác có hợp tác sâu rộng hơn trên các lĩnh vực như: nâng cao năng lực y tế cơ sở và hệ thống y tế nhằm thực hiện tốt bao phủ y tế toàn dân (UHC); phòng chống các yếu tố nguy cơ bệnh không lây nhiễm; nâng cao tính sẵn sàng và đáp ứng của hệ thống y tế với đại dịch, đảm bảo an ninh y tế; và các hoạt động liên quan đến chống biến đổi khí hậu.

Cũng trong chuyến công tác này, nhận lời mời của Bộ trưởng Bộ Y tế Lào, Bộ trưởng Đào Hồng Lan đã thăm Bộ Y tế Lào và hội đàm với Bộ trưởng Bộ Y tế Lào Bounfeng Phoummalaysith. Bộ trưởng Bộ Y tế Lào cho biết, hiện nay Bộ Y tế Lào đang có kế hoạch thí điểm giao tự chủ cho một số bệnh viện tại Viêng chăn và bày tỏ mong muốn được cử các bác sỹ để nâng cao trình độ trong đó ưu tiên chuyên khoa tim mạch, thần kinh, phẫu thuật nội soi, đồng thời cử cán bộ của Lào sang Việt Nam học tập mô hình tự chủ bệnh viện cũng như nâng cao trình độ chuyên môn để phục vụ công tác chăm sóc sức khỏe cho người dân; Tăng cường hợp tác giữa Sở Y tế các tỉnh biên giới giữa hai nước. Chia sẻ với Bộ trưởng Bounfeng Phoummalaysith, Bộ trưởng Đào Hồng Lan cho biết, Việt Nam sẵn sàng tiếp đón các đoàn cán bộ, học sinh của Lào sang Việt Nam học tập nhằm nâng cao trình độ chuyên môn cũng như kinh nghiệm trong quá trình tự chủ bệnh viện. Về đào tạo lĩnh vực Y tại các trường Đại học Y tại Việt Nam. Bộ trưởng đề xuất Bộ Y tế Lào làm việc với các Bộ, ngành liên quan của Lào để tăng chỉ tiêu số lượng ngành Y được đi đào tạo tại Việt Nam nâng cao chất lượng nguồn nhân lực phục vụ cho công tác chăm sóc sức khỏe cho người dân Lào và cộng đồng Việt Nam tại Lào ngày một tốt hơn.

Hợp tác y tế giữa Việt Nam và Nhật Bản trong thời gian qua ngày càng được tăng cường và đi vào chiều sâu. Bên lề Hội nghị AHMM, Bộ trưởng Đào Hồng Lan đã có cuộc họp song phương cùng Thứ trưởng Bộ Y tế, Lao động và Phúc lợi Nhật Bản ông Hamachi Masakazu để thúc đẩy các hợp tác y tế song phương, hỗ trợ của Nhật Bản cho Trung tâm ASEAN ứng phó các tình huống y tế khẩn cấp và dịch bệnh mới nổi (ACPHEED). Tại cuộc họp Bộ trưởng đánh giá cao về những hỗ trợ của Chính phủ Nhật Bản cho ngành y tế Việt Nam trong thời gian qua như dự án phòng chống bệnh viêm gan vi rút, dự án nâng cấp trang thiết bị y tế cho Bệnh viện K… Thứ trưởng Nhật Bản đánh giá cao vai trò của Việt Nam trong khu vực ASEAN và đề nghị Việt Nam ủng hộ các sáng kiến chung của Nhật Bản về y tế trong khu vực. Lãnh đạo Bộ Y tế hai nước nhất trí tiếp tục đẩy mạnh hợp tác trong lĩnh vực y tế thực chất và hiệu quả hơn nữa.

Cũng trong chuyến công tác dự Hội nghị AHMM16, Bộ trưởng Đào Hồng Lan cùng Đoàn công tác của Bộ Y tế đã dành thời gian đến thăm cán bộ, nhân viên Đại sứ quán Việt Nam tại Thủ đô Viêng chăn; thăm hỏi, động viên cán bộ y tế đang công tác, làm việc tại Bệnh viện Hà Nội – Viêng chăn, thăm và tặng quà cho 1 số bệnh nhân nặng đang nằm điều trị tại Bệnh viện.

Cùng với các nội dung thảo luận dày đặc trong khuôn khổ cuộc họp Hội nghị Bộ trưởng Y tế các nước ASEAN lần thứ 16 tại Lào, các hoạt động song phương và bên lề tại Hội nghị, chuyến công tác của đoàn Bộ Y tế do Bộ trưởng Đào Hồng Lan dẫn đầu đã thành công tốt đẹp, qua đó thúc đẩy hơn nữa các hợp tác về y tế với các nước ASEAN, các nước khác nói chung và với Lào nói riêng./.

Nguyễn Linh ( theo Bộ Y tế )