1. Phân tích ngẫu nhiên làm sáng tỏ quá trình lão hóa buồng trứng và thời điểm mãn kinh

Mãn kinh là một giai đoạn tự nhiên trong cuộc đời của người phụ nữ, đánh dấu sự kết thúc của khả năng sinh sản, thường xảy ra trong độ tuổi từ 45 - 55, trung bình là khoảng 51 tuổi.

Tuy nhiên, thời điểm mãn kinh có thể khác nhau ở mỗi người và phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm: yếu tố gia đình, lối sống hoặc một số vấn đề sức khỏe khác.

Mãn kinh chủ yếu là do sự lão hóa tự nhiên của buồng trứng và sự suy giảm dự trữ buồng trứng. Ngay từ khi sinh ra, phụ nữ đã có một số lượng nang trứng nhất định. Theo thời gian, số lượng này giảm dần một cách tự nhiên. Quá trình suy giảm này diễn ra liên tục và tăng tốc khi phụ nữ bước vào độ tuổi 30-40.

Mãn kinh chủ yếu do sự lão hóa tự nhiên của buồng trứng. Ảnh minh họa.

Khi buồng trứng lão hóa, khả năng sản xuất estrogen và progesterone giảm sút, hai hormone sinh dục nữ quan trọng. Sự thay đổi này gây ra nhiều triệu chứng tiền mãn kinh và mãn kinh. Đồng thời đến một độ tuổi nhất định, dự trữ buồng trứng cạn kiệt, dẫn đến ngừng rụng trứng và mãn kinh, đánh dấu sự kết thúc khả năng sinh sản.

Mãn kinh được xác định khi phụ nữ không có kinh nguyệt trong 12 tháng liên tiếp. Đây là dấu hiệu cho thấy buồng trứng đã ngừng hoạt động và không còn sản xuất hormone sinh dục.

Một nghiên cứu mới được công bố của các nhà nghiên cứu tại Đại học Rice đã giới thiệu một cách tiếp cận mới để giải mã các mô hình phức tạp của quá trình lão hóa buồng trứng bằng cách sử dụng phân tích ngẫu nhiên, sử dụng toán học kiểm tra các hệ thống đánh giá tất cả các kết quả tiềm năng bằng cách sử dụng xác suất ngẫu nhiên.

Dưới sự chỉ đạo của Giáo sư hóa học và kỹ thuật hóa học và sinh học phân tử Anatoly Kolomeisky (Đại học Rice), nhóm nghiên cứu đã phát triển một khuôn khổ lý thuyết dự đoán định lượng thời điểm mãn kinh. Bằng cách phân tích cách nang buồng trứng chuyển đổi qua các giai đoạn khác nhau, mô hình của các nhà nghiên cứu giải thích lý do tại sao mãn kinh xảy ra và làm sáng tỏ sự khác biệt giữa các cá nhân và dân số.

Nhóm nghiên cứu đưa ra giả thuyết rằng, quá trình lão hóa buồng trứng tuân theo một quá trình tuần tự ngẫu nhiên chịu ảnh hưởng của nang trứng chuyển đổi qua nhiều giai đoạn phát triển. Không giống như các nghiên cứu trước đây tập trung chủ yếu vào ảnh hưởng của hormone và di truyền, nghiên cứu này sử dụng các phép tính phân tích rõ ràng được hỗ trợ bởi các mô phỏng máy tính mở rộng.

Phương pháp này cho phép các nhà nghiên cứu mô hình hóa quá trình suy giảm dần dần trữ lượng nang buồng trứng, cung cấp khuôn khổ định lượng chi tiết phù hợp với dữ liệu y tế từ nhiều nhóm dân số khác nhau.

2. Những phát hiện chính khám phá thời điểm mãn kinh

Các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra mối quan hệ phổ biến giữa ba yếu tố quan trọng: dự trữ nang trứng ban đầu, tỷ lệ suy giảm buồng trứng và ngưỡng kích hoạt mãn kinh. Mô hình của họ cũng tiết lộ rằng mãn kinh xảy ra trong một phạm vi tuổi tác hẹp đáng ngạc nhiên, một hiện tượng vẫn chưa được giải thích đầy đủ.

"Bằng cách áp dụng phân tích ngẫu nhiên, chúng ta có thể đưa ra những hiểu biết chính xác, mang tính dự đoán về thời điểm mãn kinh và tính biến đổi. Một trong những phát hiện bất ngờ nhất là sự đồng bộ hóa các quá trình chuyển đổi nang trứng có thể điều chỉnh thời gian mãn kinh. Điều này cho thấy các quá trình sinh hóa cơ bản đảm bảo độ tuổi mãn kinh tương đối nhất quán bất chấp sự khác biệt của từng cá nhân", Giáo sư Kolomeisky cho biết.

Dự đoán thời điểm mãn kinh giúp phụ nữ chủ động hơn với sức khỏe của mình.

Nghiên cứu này cung cấp những hiểu biết sâu sắc hơn về quá trình lão hóa buồng trứng, một yếu tố quan trọng trong sức khỏe sinh sản phụ nữ. Khả năng dự đoán thời điểm mãn kinh có thể giúp phụ nữ đưa ra những quyết định sáng suốt hơn về kế hoạch sinh sản của mình.

Nghiên cứu này có thể mở đường cho việc phát triển các phương pháp điều trị mới để giảm bớt các triệu chứng mãn kinh, cung cấp thông tin cho các quyết định chăm sóc sức khỏe liên quan đến liệu pháp hormone và nâng cao hiểu biết của chúng ta về các rủi ro sức khỏe do tuổi tác và liên quan đến lão hóa buồng trứng.

Phạm Hường (theo báo SK&ĐS)