Ngón tay cò súng hay còn gọi là ngón tay bật, là bệnh khiến cho ngón tay bị cứng cố định ở một tư thế. Bệnh chủ yếu tác động đến lớp mô xung quanh gân ngón tay gọi là bao gân. Gân là các mô sợi dày gắn cơ với xương. Viêm bao gân dẫn đến gân không chuyển động một cách trơn tru, làm cho ngón tay bị khóa tại chỗ. Tình trạng viêm tiến triển gây đau khi gấp duỗi các ngón này, đồng thời việc cử động bị gián đoạn bởi “hiện tượng bật” tại một vị trí nhất định của ngón, thường ở khớp giữa ngón tay (khớp liên đốt bàn).
Mọi độ tuổi đều có thể bị bệnh ngón tay cò
súng nhưng bệnh thường gặp ở những người trên 45 tuổi và ở nữ nhiều hơn nam.
Bệnh được cho là nguy cơ nghề nghiệp của nha sĩ, thợ may và thợ mổ gia súc.
Trên bệnh nhân mắc một số bệnh lý như: đái tháo đường, hội chứng ống cổ tay,
gout, viêm khớp dạng thấp… cũng tăng tỷ lệ bị ngón tay cò súng.
1. Nguyên nhân gây ngón tay cò súng là gì?
Gân được bao quanh bởi một lớp mô gọi là màng hoạt dịch, một loại màng bôi trơn bao quanh các khớp, cho phép gân có thể trượt lên xuống dễ dàng. Ngón tay cò súng xảy ra khi tình trạng viêm thu hẹp không gian bên trong lớp màng bao quanh gân gấp, gân nối các cơ của cẳng tay với xương, ở ngón tay bị ảnh hưởng.
Tình trạng viêm thường xảy ra nhiều nhất tại vùng ròng rọc A1, nằm ở gốc ngón tay trong lòng bàn tay. Nguyên nhân là do màng hoạt dịch của gân gấp bị sưng lên, có thể gây cảm giác giống như một nốt hoặc cục u nhỏ. Khi duỗi ngón tay bị ảnh hưởng, ròng rọc dày lên sẽ bắt vào nốt sưng vì gân phải cố trượt qua lớp màng. Nốt sưng bị kẹt lại, khiến ngón tay bị khóa ở tư thế gập. Khi bạn dùng nhiều lực hơn để duỗi thẳng ngón tay, nốt sưng sẽ bật qua ròng rọc, gây ra hiện tượng ngón tay cò súng. Trong trường hợp sưng gân và co màng nghiêm trọng, bạn thậm chí không thể gập hoàn toàn ngón tay bị ảnh hưởng.

Hình ảnh ngón tay cò súng
2. Triệu chứng của ngón tay cò súng là gì?
Triệu chứng ban đầu có thể nhẹ trước khi trở nên trầm trọng hơn theo thời gian. Ngón tay cò súng thường xảy ra vào buổi sáng khi bạn nắm lấy một vật gì đó hoặc khi bạn duỗi thẳng ngón tay.
Các triệu chứng bao gồm:
Cứng khớp ngón tay, đặc biệt vào buổi sáng
Cảm giác tách hoặc bật đau đớn khi gập hoặc duỗi ngón tay
Đau nhức hoặc có u sưng trong lòng bàn tay, tại gốc ngón tay bị ảnh hưởng
Ngón tay bị ảnh hưởng giữ nguyên hoặc khóa trong tư thế gập, sau đó đột ngột bật thẳng ra
Ngón tay bị ảnh hưởng bị khóa ở tư thế gập và không thể duỗi thẳng ra được
3. Hội chứng ngón tay cò súng có biến chứng gì nguy hiểm không?
Trong hầu hết trường hợp, ngón tay cò súng gây ra nhiều phiền toái cho người bệnh hơn là các biến chứng nghiêm trọng. Tuy nhiên, nếu không được điều trị kịp thời, ngón tay cò súng có thể bị co vĩnh viễn. Điều này có thể dẫn đến việc thực hiện các công việc hàng ngày trở nên bất tiện và khó khăn.
4. Phương pháp điều trị:
• Dùng thuốc chống viêm không steroid
(NSAIDs), chẳng hạn như ibuprofen hoặc naproxen có thể làm giảm cơn đau. Tuy
nhiên, thuốc này không có khả năng làm giảm sưng do co thắt bao gân hoặc “kẹt
gân”.
• Tiêm steroid. Tiêm thuốc steroid gần hoặc
vào vỏ bọc gân có thể làm giảm viêm và cho phép gân có khả năng trượt linh động
trở lại. Đây là phương pháp điều trị phổ biến nhất và nó thường có hiệu quả
trong một năm hoặc hơn ở hầu hết những bệnh nhân được điều trị. Tuy nhiên,
nhiều trường hợp cần phải tiêm nhiều hơn một lần. Đối với bệnh nhân đái tháo
đường, hiệu quả của tiêm steroid thường kém hơn.

Khi có những dấu hiệu bất thường cần đến cơ sở y tế để được thăm khám
• Can thiệp tối thiểu qua da. Sau khi làm tê
lòng bàn tay người bệnh, bác sĩ sẽ dùng một cây kim cứng đưa vào mô xung quanh
gân bị ảnh hưởng. Di chuyển kim và ngón tay giúp phá vỡ sự co thắt đang cản trở
chuyển động trơn tru của gân.
• Phẫu thuật. Qua một vết rạch nhỏ gần gốc
ngón tay bị ảnh hưởng, bác sĩ phẫu thuật có thể cắt phần bị co thắt của vỏ bọc
gân.
Nguyễn Linh ( tổng hợp )