Cổ trướng là sự tích tụ dịch (chất lỏng) trong ổ bụng. Khoảng 1/3 phụ nữ mắc bệnh ung thư buồng trứng sẽ bị cổ trướng vào thời điểm chẩn đoán ung thư ban đầu.
Hầu hết phụ nữ khỏe mạnh thường có rất ít dịch bên trong bụng, thường không quá 20ml. Nhưng khi bị cổ trướng, một lượng lớn dịch sẽ tích tụ trong không gian trống xung quanh các cơ quan ổ bụng.
Cổ trướng có nhiều nguyên nhân tiềm ẩn, ung thư chiếm khoảng 10% các trường hợp cổ trướng. Ung thư buồng trứng là nguyên nhân phổ biến nhất gây cổ trướng liên quan đến ung thư. Cổ trướng có thể vừa là dấu hiệu vừa góp phần vào sự di căn (lây lan) của ung thư buồng trứng cũng như sự phát triển của tình trạng kháng hóa trị.
1. Tại sao cổ trướng xảy ra ở một số phụ nữ bị ung thư buồng trứng?
Cổ trướng có thể chỉ ra rằng ung thư buồng trứng đã lan rộng.
TS.BSCKII. Nguyễn Văn Hùng, Trưởng khoa Khám bệnh theo yêu cầu, Bệnh viện K Trung ương cho biết, cổ trướng có thể chỉ ra rằng ung thư buồng trứng đã di căn. Nó xuất hiện ở hơn 90% phụ nữ mắc bệnh ung thư buồng trứng giai đoạn 3 hoặc 4 và trong hầu hết các trường hợp ung thư buồng trứng tái phát.
Cổ trướng có liên quan đến một số loại khối u, bao gồm loại ung thư buồng trứng ác tính phổ biến nhất, ung thư buồng trứng huyết thanh cao cấp.
Một loạt các quá trình có thể dẫn đến cổ trướng trong ung thư buồng trứng, chẳng hạn như:
- Các tế bào ung thư có thể giải phóng các chất làm cho mạch máu và phúc mạc bị rò rỉ, khiến dịch dư thừa tích tụ trong bụng.
- Ung thư có thể chặn đường thoát bạch huyết bình thường của ổ bụng, gây ứ dịch và dẫn đến cổ trướng.
Khi ung thư lan rộng dễ gây tổn thương trực tiếp đến phúc mạc hoặc gây tăng áp lực trong các tĩnh mạch chính. Một trong những tác động này có thể gây rò rỉ dịch vào bụng.
Bản thân các chất trong dịch cổ trướng, bao gồm tế bào ung thư, chất dinh dưỡng và phân tử truyền tín hiệu khiến ung thư lây lan, tình trạng cổ trướng trở nên trầm trọng hơn.
2. Các triệu chứng của cổ trướng với ung thư buồng trứng
Các triệu chứng phổ biến của cổ trướng bao gồm:
- Sưng và căng bụng tiến triển
- Khó chịu ở bụng
- Thay đổi cân nặng
- Buồn nôn
- Giảm cảm giác thèm ăn hoặc có xu hướng cảm thấy no bất thường khi ăn
- Hụt hơi
- Thay đổi thói quen đại tiện hoặc bàng quang
- Đau lưng
- Mệt mỏi
- Nếu dịch cổ trướng bị nhiễm trùng, cũng có thể bị sốt và đau bụng.
Bác sĩ thường có thể chẩn đoán cổ trướng bằng siêu âm hoặc chụp CT. Sau khi bác sĩ chẩn đoán cổ trướng, có thể sẽ chọc dịch màng bụng để loại bỏ dịch xét nghiệm các dịch đó.
3. Cổ trướng trong ung thư buồng trứng được điều trị như thế nào?
Nếu chị em đang gặp các triệu chứng biểu hiện cổ trướng, như đau bụng dai dẳng, đầy hơi hoặc khó thở, hãy đi khám ngay lập tức.
TS.BSCKII Nguyễn Văn Hùng cho biết thêm, ở một số phụ nữ bị cổ trướng ác tính do ung thư buồng trứng giai đoạn đầu, việc điều trị bệnh ung thư tiềm ẩn có thể giúp giải quyết cổ trướng. Có một số phụ nữ được bác sĩ cho dùng thuốc lợi tiểu để giảm dịch cổ trướng. Một số khác gặp phải các triệu chứng như đau hoặc khó thở do cổ trướng, bác sĩ có thể khuyên nên chọc hút để hút một lượng lớn dịch và có thể phải chọc dịch tiếp vì cổ trướng có thể tái phát.
Vì ung thư buồng trứng gây ra ít triệu chứng ban đầu rõ ràng nên nó thường được chẩn đoán ở giai đoạn tiến triển hơn. Cổ trướng có thể chỉ ra rằng ung thư buồng trứng đã lan rộng.
Dịch cổ trướng khiến các tế bào khối u lan rộng và xâm lấn các cơ quan khác trong bụng. Nghiên cứu đã chỉ ra rằng một số hợp chất tế bào trong dịch cổ trướng cũng có thể góp phần kháng lại các loại thuốc hóa trị thông thường.
Điều quan trọng cần nhớ là nhiều yếu tố khác cũng góp phần vào nguy cơ mắc bệnh ung thư buồng trứng, bao gồm các đặc điểm của tế bào khối u, tuổi tác và kết quả phẫu thuật ban đầu. Vì vậy, nếu chị em đang gặp các triệu chứng biểu hiện cổ trướng, chẳng hạn như đau bụng dai dẳng, đầy hơi hoặc khó thở, hãy đi khám ngay lập tức.
Thu Hiền (theo báo SK&ĐS)