Mỡ máu cao (rối loạn lipid máu) là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây bệnh tim mạch, đột quỵ và xơ vữa động mạch.

Theo y học cổ truyền, mỡ máu cao liên quan đến đàm thấp (mỡ dư thừa), khí trệ huyết ứ (khí huyết không lưu thông) và tỳ hư (hệ tiêu hóa kém).

Nhiều nghiên cứu hiện đại đã chứng minh hiệu quả của các vị thuốc Đông y trong điều trị rối loạn lipid máu. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu một số vị thuốc có tác dụng giảm mỡ máu theo y học cổ truyền.

1. Các vị thuốc có tác dụng giảm mỡ máu

Trong y học cổ truyền, rối loạn chuyển hóa lipid máu thuộc phạm vi chứng đàm. Dưới đây là 5 vị thuốc Đông y đã được sử dụng từ lâu trong điều trị chứng này. Các vị thuốc hiện nay đã được nghiên cứu chứng minh hiệu quả trong điều trị rối loạn lipid máu, giúp giảm cholesterol, triglyceride và phòng ngừa xơ vữa động mạch.

Sơn tra

Công dụng: Sơn tra có vị chua, ngọt, tính ôn, quy kinh tỳ, vị và can.

Tác dụng: Tiêu thực hóa tích, hoạt huyết hóa ứ, kiện tỳ, giúp hỗ trợ tiêu hóa chất béo, giảm cholesterol.

Cơ chế giảm mỡ máu: Sơn tra chứa flavonoid và triterpenoid giúp hạ lipid máu, giảm cholesterol toàn phần (TC), LDL-C (cholesterol xấu) và triglyceride; hỗ trợ giãn mạch, cải thiện tuần hoàn, giảm nguy cơ xơ vữa động mạch.

Đan sâm

Công dụng: Đan sâm có vị đắng, tính hơi hàn, quy vào kinh tâm và can.

Tác dụng: Hoạt huyết hóa ứ, thanh tâm trừ phiền, thanh nhiệt lương huyết.

Cơ chế giảm mỡ máu: Đan sâm giúp giảm cholesterol, triglyceride và LDL-C, đồng thời tăng HDL-C (cholesterol tốt); có tác dụng bảo vệ nội mạc mạch máu, ngăn ngừa xơ vữa động mạch và cải thiện tuần hoàn.

Trạch tả

Công dụng: Trạch tả có vị ngọt, tính hàn, quy kinh thận và bàng quang.

Tác dụng: Lợi tiểu, thanh nhiệt tả hỏa, tiêu phù, hỗ trợ đào thải chất béo.

Cơ chế giảm mỡ máu: Giúp tăng bài tiết cholesterol, làm chậm xơ vữa động mạch, chống tạo mỡ trong gan, giảm hấp thu lipid trong ruột. Trạch tả chứa alisol A và B có tác dụng điều hòa lipid máu, giảm LDL-C và triglyceride.

Nghệ

Công dụng: Nghệ có vị cay, đắng, tính ôn, quy kinh tâm, can, tỳ.

Tác dụng: Hành khí phá ứ, kiện tỳ tiêu thực, lợi mật giúp chuyển hóa lipid.

Cơ chế giảm mỡ máu: Curcumin trong nghệ có tác dụng chống oxy hóa, giảm viêm, điều hòa lipid máu bằng cách tăng HDL-C và giảm LDL-C; hỗ trợ bảo vệ gan, giúp chuyển hóa và đào thải cholesterol hiệu quả hơn.

Xa tiền tử

Công dụng: Xa tiền tử có vị ngọt, tính hàn, quy vào kinh can, thận và tiểu trường.

Tác dụng: Lợi tiểu, thanh nhiệt, tiêu đàm, giúp giảm hấp thu lipid trong ruột.

Cơ chế giảm mỡ máu: Chất xơ hòa tan trong xa tiền tử giúp ngăn cản hấp thu cholesterol tại ruột; giúp tăng bài tiết cholesterol, hỗ trợ giảm cân và kiểm soát lipid máu.

2. Lưu ý khi sử dụng

- Thảo dược có tác dụng chậm, nên duy trì sử dụng ít nhất 3 - 6 tháng để thấy kết quả.

- Nên kết hợp chế độ ăn uống lành mạnh, hạn chế đồ dầu mỡ và tinh bột.

- Tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng, đặc biệt nếu đang uống thuốc Tây.

Tóm lại, các vị thuốc Đông y trên có tác dụng hỗ trợ giảm mỡ máu thông qua nhiều cơ chế khác nhau như giảm hấp thu lipid, tăng đào thải cholesterol, cải thiện tuần hoàn và bảo vệ tế bào gan. Nhiều nghiên cứu đã chứng minh hiệu quả của các vị thuốc này, mở ra hướng điều trị an toàn, ít tác dụng phụ cho người bị rối loạn lipid máu.

Việc sử dụng thuốc mỡ máu cần có sự hướng dẫn của bác sĩ, đặc biệt ở những người có bệnh lý nền. Khi cảm thấy có vấn đề về sức khỏe, hãy đi khám để được tư vấn và điều trị kịp thời.